Prenataal onderzoek
Tussen 8 en 10 weken krijg je bij ons een counselingsafspraak indien je meer informatie wilt over prenatale testen. Tijdens deze counseling krijg je informatie over prenatale onderzoeken die tijdens de zwangerschap gedaan kunnen worden. Deze onderzoeken kunnen inzicht geven over de gezondheid van de baby. Deze onderzoeken zijn niet verplicht en daarom nemen wij de tijd om je zo goed mogelijk te informeren. Hierdoor kan je zelf beslissen of dit iets is wat je wel of niet wilt doen.
Voor deze onderzoeken hoef je niet te betalen: bij de NIPT betaald de overheid, de 13- en 20-weken echo worden vergoed door de verzekeraar.
Er zijn drie soorten onderzoeken: de NIPT, de 13-weken echo & de 20-weken echo. Hieronder vind je meer informatie over de testen.
Eerste Prenatale Onderzoeken
De Niet Invasieve Prenatale Test (NIPT) is een onderzoek naar chromosoomafwijkingen, zoals het Downsyndroom. Dit wordt onderzocht met een bloedtest bij de zwangere. In het bloed wordt gekeken naar het DNA van de placenta. Dit komt bijna altijd overeen met het DNA van de baby. Door dit te onderzoeken wordt gekeken of er chromosoomafwijkingen zijn. Dit kan betekenen dat er een extra chromosoom is (trisomie), of dat er een stuk chromosoom teveel of te weinig is. Dit kan leiden tot bijvoorbeeld een verstandelijke beperking of lichamelijke afwijkingen. 993 op de 1000 vrouwen krijgt een normale uitslag. In dat geval is vervolgonderzoek niet nodig. Bij 7 op de 1000 vrouwen die de test doen, wordt een afwijkende uitslag gevonden. In dat geval kom je wel in aanmerking voor vervolgonderzoek. De NIPT is veilig voor de zwangerschap en geeft dus geen risico op een miskraam.
Wanneer is de NIPT mogelijk om te doen?
De NIPT kan vanaf de 10e week van de zwangerschap worden ingezet.
Hoe lang duurt het voor ik de uitslag heb?
De uitslag volgt vaak binnen 10 werkdagen.
Wordt de NIPT vergoed?
Het counselingsgesprek dat je met ons hebt om te besluiten of je wel of niet de NIPT wilt laten afnemen wordt vergoed door de verzekering.
De NIPT zelf wordt betaald door de overheid.
Als blijkt dat vervolgonderzoek nodig is, bijvoorbeeld een vlokkentest of een vruchtwaterpunctie, dan wordt dit vervolgens weer vergoed door de verzekering.
Kijk voor meer informatie over de NIPT op www.pns.nl
In September 2021 is de 13-weken echo ingevoerd in Nederland. De 13-weken echo (ook wel “eerste trimester screening (ETSEO)” genoemd lijkt veel op de 20-weken echo. Bij beide echo’s kijkt de echoscopist namelijk of het kindje lichamelijke afwijkingen heeft. Tijdens het counselingsgesprek geven wij uitleg over deze echo en wat je kunt verwachten. Op het moment dat je beslist deze echo te willen, kan deze echo uitgevoerd worden bij een termijn van 12+3 weken zwanger en 14+3 weken zwanger. De echo vindt niet bij ons op de praktijk plaats, maar op het Echopunt. De echo zelf duurt ongeveer 30 minuten. De uitslag wordt meteen door de echoscopiste verteld.
Bij 95 van de 100 vrouwen wordt er geen lichamelijke afwijking gevonden. Er is dan geen vervolgonderzoek nodig. Hierna ga je vaak door voor de 20-weken echo te gaan. Een goede uitslag bij de 13-weken echo betekent ook niet automatisch een goede uitslag bij de 20-weken echo. Het is dus een aanvulling en geen vervanging.
Bij 5 van de 100 vrouwen wordt er wel iets gezien wat een mogelijke afwijking kán zijn. Het is niet altijd meteen duidelijk of er inderdaad een afwijking is, hoe ernstig deze afwijking is en wat voor effect de afwijking heeft voor jullie kindje. In dat geval is het mogelijk om vervolgonderzoek te krijgen. Hiervoor krijg je een verwijzing naar het ziekenhuis. In het geval van de 13-weken echo, betekent dit altijd een verwijzing naar het AUMC.
Imitas-studie
De 13-weken echo is op dit moment alleen nog mogelijk indien je meedoet aan de wetenschappelijke studie IMITAS. Deze studie onderzoekt wat de voor- en nadelen zijn van de 13-weken echo. Tijdens het counselingsgesprek krijg je daar meer uitleg over.
Wordt deze echo vergoed?
Deze echo wordt wel vergoed door de zorgverzekering.
Kijk voor meer informatie op: www.pns.nl
De 20-weken-echo is het tweede prentale onderzoek naar lichamelijk afwijkingen bij de baby. Het is een vervolg op de 13-weken echo. Mocht je ervoor hebben gekozen om de 13-weken echo niet te doen, kan het zijn dat dit voor jou het eerste onderzoek is. Een andere naam voor de 20-weken echo is ook wel het 'tweede trimester structureel echoscopisch onderzoek (TTSEO). Dit onderzoek is een medische echo en geen ‘pretecho’.
De echo vindt bij voorkeur plaats bij een zwangerschapsduur tussen de 18 en 21 weken. Bij dit onderzoek kijkt een echoscopist naar alle zichtbare organen en structuren van de baby, naar de groei van de baby en naar de hoeveelheid vruchtwater. Grote afwijkingen kunnen hierbij zichtbaar worden. Als er afwijkingen zichtbaar zijn op de echo word je doorverwezen voor verder onderzoek. Belangrijk om te weten is dat een goede uitslag bij de SEO geen volledige garantie geeft dat de baby helemaal gezond is.
Gelukkig worden er in de groep gezonde zwangeren zeer weinig afwijkingen gevonden.
Ook deze echo vindt niet bij ons op de praktijk plaats, maar bij het Echopunt.
Niet verplicht
Echo-onderzoek tijdens de zwangerschap is beslist niet verplicht. Veel ouders kiezen wel voor echo-onderzoek in de zwangerschap, maar niet iedereen wil nader onderzoek bij 20 weken.
Wordt de 20-weken echo vergoed?
Deze echo wordt door alle verzekeringsmaatschappijen vergoed.
Meer informatie over de 20-weken echo kan je vinden op: www.pns.nl
Vervolgonderzoeken
Bij een afwijkende uitslag van de NIPT, en in sommige gevallen ook bij een afwijkende 13- of 20-weken uitslag, krijg je vervolgonderzoek aangeboden. In sommige gevallen betekent dat een vlokkentest of vruchtwaterpunctie. Hieronder lees je meer over deze onderzoeken.
Bij de vlokkentest neemt de gynaecoloog via de vagina of via de buikwand een klein stukje placentaweefsel weg. Dit wordt onderzocht op chromosoomafwijkingen.
- Hoe lang duurt de ingreep? 15 tot 20 minuten.
- Wanneer kan ik de test laten doen? Vanaf de elfde zwangerschapsweek.
- Wie voert dit onderzoek uit? De gynaecoloog.
- Risico op miskraam? Door de vlokkentest bestaat er een kleine kans op een miskraam, dit risico bedraagt 0,5%.
- Wanneer is de uitslag bekend? Na ongeveer 5 tot 10 dagen.
Als een afwijking wordt gevonden
Bij een afwijkende uitslag – er is dan een chromosomenafwijking aangetoond – kan je kiezen voor een zwangerschapsafbreking. Tot de 14e week van de zwangerschap kan dit met een zuigcurettage gebeuren, na de 14e week krijg je in het ziekenhuis vaginale tabletten om het lichaam de zwangerschap te laten afstoten.
Bij de vruchtwaterpunctie wordt via de buikwand een beetje vruchtwater afgenomen. De cellen in dit vruchtwater worden onderzocht op chromosoomafwijkingen.
- Hoe lang duurt de ingreep? 15 tot 20 minuten.
- Wanneer kan ik de test laten doen? Vanaf de 16e week
- Wie voert dit onderzoek uit? De gynaecoloog.
- Risico op miskraam? De vruchtwaterpunctie brengt een miskraamrisico met zich mee van 0,3%.
- Wanneer is de uitslag bekend? De uitslag van een sneltest, voor chromosoomafwijkingen en het geslacht is na 3 tot 5 werkdagen bekend, afhankelijk van de dag van de afname. U krijgt 3 tot 7 werkdagen na de test telefonisch een uitslag.
Met deze test worden echter niet alle chromosomen onderzocht. Daarom krijg je na 3 weken de definitieve uitslag van de vruchtwaterpunctie, na onderzoek van alle chromosomen.
Als een afwijking wordt gevonden
Als na een vruchtwaterpunctie blijkt dat er een chromosoomafwijking is en je kiest ervoor om de zwangerschap af te laten breken, is de zwangerschap al te ver gevorderd om deze door middel van een curettage te laten afbreken en zal de bevalling met medicijnen ingeleid moeten worden.